استرابیسم (Strabismus) که معمولاً به عنوان “چشمهای ضربدری” یا “لوچی” شناخته میشود، یک اختلال بینایی است که در آن چشمها به درستی با یکدیگر همتراز نیستند. در این حالت، یکی از چشمها ممکن است به سمت داخل، خارج، بالا یا پایین منحرف شود، در حالی که چشم دیگر روی یک نقطه ثابت متمرکز است. این ناهمترازی میتواند دائمی یا موقتی باشد و ممکن است در یک یا هر دو چشم اتفاق بیفتد.
علل استرابیسم
استرابیسم میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود، از جمله:
1. مشکلات عضلانی چشم: ضعف یا عدم هماهنگی در عضلات کنترلکننده حرکات چشم میتواند منجر به استرابیسم شود.
2. عوامل عصبی: اختلال در سیستم عصبی که حرکات چشم را کنترل میکند، مانند فلج مغزی یا سکته مغزی، میتواند باعث استرابیسم شود.
3. عوامل ژنتیکی: سابقه خانوادگی استرابیسم میتواند خطر ابتلا به این اختلال را افزایش دهد.
4. عیوب انکساری: مشکلات بینایی مانند دوربینی شدید میتواند منجر به استرابیسم شود، به ویژه در کودکان.
5. بیماریها یا آسیبها: برخی بیماریها مانند دیابت یا تیروئید چشمی و همچنین آسیبهای چشمی میتوانند باعث استرابیسم شوند.
انواع استرابیسم
استرابیسم انواع مختلفی دارد که بر اساس جهت انحراف چشم تقسیمبندی میشوند:
1. ایزوتروپی (Esotropia): انحراف چشم به سمت داخل.
2. اگزوتروپی (Exotropia): انحراف چشم به سمت خارج.
3. هایپرتروپی (Hypertropia): انحراف چشم به سمت بالا.
4. هایپوتروپی (Hypotropia): انحراف چشم به سمت پایین.
علائم و نشانهها
علائم استرابیسم میتواند شامل موارد زیر باشد:
– ناهمترازی واضح چشمها
– دوبینی (دیپلوپیا)
– خستگی چشم
– سردرد
– مشکل در تمرکز روی اشیاء
– چرخش سر برای دیدن بهتر
تشخیص و درمان
تشخیص استرابیسم معمولاً توسط چشمپزشک یا اپتومتریست انجام میشود. معاینات دقیق چشم، از جمله تستهای بینایی و ارزیابی حرکات چشم، برای تشخیص این اختلال ضروری است.
درمان استرابیسم بستگی به علت و شدت آن دارد و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
1. عینک یا لنزهای تماسی: برای اصلاح عیوب انکساری که ممکن است باعث استرابیسم شوند.
2. تمرینات چشمی: برای بهبود هماهنگی عضلات چشم.
3. پچ چشمی: برای تقویت چشم ضعیفتر و بهبود بینایی.
4. جراحی: در موارد شدید، جراحی عضلات چشم ممکن است برای اصلاح ناهمترازی چشمها لازم باشد.
5. تزریق بوتاکس: در برخی موارد، تزریق بوتاکس به عضلات چشم میتواند به طور موقت انحراف چشم را کاهش دهد.
پیشآگهی
درمان به موقع استرابیسم، به ویژه در کودکان، میتواند از بروز مشکلات جدیتر مانند آمبلیوپی (تنبلی چشم) جلوگیری کند. در بزرگسالان، درمان میتواند به بهبود ظاهر و عملکرد بینایی کمک کند.
نتیجهگیری
استرابیسم یک اختلال شایع چشمی است که میتواند در هر سنی رخ دهد. تشخیص و درمان به موقع آن برای جلوگیری از عوارض طولانیمدت و بهبود کیفیت زندگی فرد مبتلا بسیار مهم است. اگر شما یا فرزندتان علائم استرابیسم را تجربه میکنید، مراجعه به یک متخصص چشمپزشک برای ارزیابی و درمان مناسب ضروری است.
